Kars Veling beet het spits af door te vertellen over de onstuimige totstandkoming van ProDemos, Huis voor Democratie en Rechtsstaat, dat op 15 september van dit jaar werd geopend. Heel toepasselijk, want 15 september is de Dag van de Democratie. ProDemos is een organisatie zonder politieke kleur en zal dus ook zeker geen partijpolitieke standpunten verkondigen. Haar rol is in eerste instantie voorlichting en het betrekken van mensen bij de democratische rechtsstaat als grondvesting van onze maatschappij. De huidige samenleving kampt met grote verschillen die we onder ogen moeten zien; de democratische rechtsstaat biedt de instrumenten om deze verschillen te herbergen en hier mee om te gaan. Bij democratie gaat het volgens Kars Veling altijd om een balans tussen rechten voor minderheden en rechtdoen aan wensen van de meerderheid. De democratische rechtsstaat is een blijvend punt van discussie, omdat de instituties van de rechtsstaat en een veranderende samenleving zich steeds weer opnieuw tot elkaar moeten verhouden. In deze moeilijke opgave wil ProDemos graag een brug slaan door samenleving en instituties op elkaar te betrekken.

ProDemos wil haar rol zeer praktisch te vervullen: er komen wekelijks vele scholieren op bezoek, net als bedrijven en instellingen, die op maat voorlichting krijgen over de democratische rechtstaat waar een ieder van ons in leeft. De Eerste Kamer en Tweede Kamer zijn nagebouwd, er zijn zalen met informatie over partijen uit het hele politieke spectrum (waarbij de ChristenUnie in het midden is ingedeeld). Er zijn programma’s ontworpen om het politieke spel zelf eens mee te maken: standpunten bedenken, verdedigen en ondervinden dat het een kwestie is van compromissen sluiten. Rechters, journalisten en Tweede Kamerleden of –medewerkers zijn aanwezig om uitleg te geven over hun eigen plaats in deze democratische rechtsstaat.

Uit de discussie kwamen vragen naar voren of de democratische rechtsstaat in het heden nog wel werkt of (te) vertragend werkt, en welke rol de kerk inneemt. Ook de continuïteit van de democratie lijkt volgens het publiek onder spanning te staan van het populisme. De vraag werd opgeworpen of ProDemos, naast haar educatieve rol, ook een bewakende rol kan vervullen. Kars Veling benadrukte dat het Huis voor Democratie en Rechtstaat vanuit haar neutrale positie het gesprek in de samenleving over de democratische rechtsstaat wil bevorderen. De organisatie is daarbij pro-democratie, en niet voor een bepaald standpunt of politieke stroming, -kleur of –partij.